O proceso do Mariscal Pardo de Cela
Pedro Pardo de Cela foi un señor feudal, nacido en Betanzos, foi un Mariscal galego do século XV, fillo de Xoan Nuñez Pardo, señor da torre de Cela e de Teresa Rodríguez de Aguiar. Foi partidario de Xoana a Beltranexa, ao morrer o seu pai Enrique IV de Castela. Apoiouna como herdeira ao trono. A súa familia pertencía á nobreza baixa galega e aumentou a súa fortuna ao casar ca filla do conde Lemos. Debido as súas relacións co Obispo de Mondoñedo recibía gran parte dos ingresos totais, foi alcalde de Viveiro.
Era un dos grandes poseedores das terras de Mondoñedo, herdou do seu pai delegado da encomenda do obispado de Mondoñedo o seu título de Conde Pedro Enríquez de Castro, e da súa nai, herdour ricas terras do redor de Mondoñedo. Da súa muller herdou importantes dióceses mindonienses, tamén obtiu diverses bens e rentas do municipio de Viveiro, como a Castro de Ouro, o mosteiro de San Salvador de Lourenzá...
O Reino de Galicia encontrabase entonces nunha situación política
delicada tras sufrir dúas Guerras Civís Irmandiñas. Asesinado con
veleno o rei Henrique IV, estalou a guerra sucesoria entre galegos e casteláns, declarando éstos raiña a Doña Isabel A Católica, mentres que Galicia defendía ao lexítimo herdeira Dona Xohana A Beltranexa. Tres anos durou a loita dos galegos e dos casteláns, pero os primeiros non podían face fronte ao poder dos casteláns, que gañaban as loitas e ían subsituíndo a nobreza galega pola castelán. Pardo de Cela foi traizoado polos seus serventes que deixaron entrar aos seus enemigos ao seu castelo, e foi apresado o 7 de Decembro de 1483 xunto co seu fillo. O mariscal e o seu fillo foron condenados a morte en execución pública como exemplo para os rebeldes e foron executados na praza de Mondoñedo. Os corpos dos dous homes foron enterrados para que non foron venerados como heroes galegos.
